Er komen verschillende soorten endorfine in het lichaam voor, endorfines zorgen voor geluksgevoelens en zijn natuurlijke pijnstillers die een opiaatachtig karakter hebben en vaak vergeleken wordt met morfine. Endorfine is ongeveer gelijk met morfine in structuur/effect en heeft dezelfde bindingsplek in de hersencellen op de receptoren. Er zijn drie soorten endorfine die worden onder verdeeld in 3 verschillende soorten peptiden, namelijk alpha-endorfine, beta-endorphine en gamma-endofine. De beta-endorfines zijn het langst en bevatten 31 aminozuren. De tweede langste zijn de gamma endorfines met maar 17 aminozuren en de alpha endorfines bevatten 16 aminozuren.
Endorfine geeft mensen een gevoel van liefde, vrede en voldoening wanneer men bijvoorbeeld sport, seks heeft of lekker eten eet. Het stofje wordt vaak geassocieerd met de "runner's high", het zou dan de pijn verminderen met een gevoel van voldoening na flink te hebben gerend. Endorfine is maar kort in het bloed en zorgt voor korte momenten van geluksgevoel.
Dopamine is een neurotransmitter die belangrijke berichten vervoerd tussen neuronen, zenuwen en andere belangrijke cellen in het lichaam. Dopamine wordt geproduceerd in de substantia nigra en de ventral tegmental area in het brein om vervolgens losgelaten te worden in de Hypothalamus. Er zijn 5 verschillende typen receptoren die dopamine kunnen ontvangen.
Dopamine zorgt ervoor dat mensen zich beloond voelen als een doel behaald wordt. Ook zorgt dopamine ervoor dat er verwachtingen worden opgebouwd en mensen daarom iets willen gaan doen. Het motiveert mensen te zoeken naar dingen die plezier en vreugde geven en geeft een motivatie om iets te doen om het beloningsgevoel te kunnen ervaren. Verslavingen aan drugs en eten hebben dan ook te maken met dopamine.
Serotonine ook wel 5-hydroxytryptamine is een neurotransmitter die direct of indirect een invloed heeft op de meeste breincellen, en zelfvertrouwen geeft. Mensen met een hoger serotonine gehalte zijn tevredener en hebben meer zelfvertrouwen. Ook speelt serotonine een rol in de melatonine productie waarmee serotonine dus invloed heeft met het regelen van de interne klok. Voor meer informatie over de functie van serotonine klik hier. Hoewel niet bewezen, wordt er ook gedacht dat serotonine een rol speelt in de emoties, eetlust, cognitieve en autonome functies. Bijna alle antidepressiva stimuleren de aanmaak van serotonine.
Serotonine wordt geproduceerd in de hersenen en de darmen, maar bevindt zich ook in de bloedplaatjes (8 procent). Serotonine wordt gemaakt uit het chemische omzettingsproces van tryptophan (dat eiwitten bevat) met de chemische reactoren tryptophan hydroxylase.
Licht zou het serotoninegehalte ook kunnen verhogen en daarom wordt serotonine vaak ook met winterdepressies in verband gebracht. In het artikel "Brain a journal of neurology" wordt het resultaat getoond van een onderzoek dat het verband tussen de transport bindingen van serotonine in de hersenen en winterdepressie toont. Van 2 groepen werden deze bindingen gemeten in de zomer en in de winter. De eerste groep mensen bestond uit mensen met een winterdepressie en groep 2 bestond uit mensen zonder een winterdepressie. In de zomer waren deze bindingen in de hersenen gelijk maar in de symptoomtijd (de winter) werd bij groep 1 een hoger gehalte aan serotoninetransports* waargenomen dan bij dan groep 2. In groep 1 was het positieve verband tussen de symptomen van een winterdepressie en het transport van serotonine. Deze bevindingen laten zien dat de ontwikkeling van depressieve symptomen in de winter dus kunnen worden gekoppeld aan het falen van het verminderen van serotonine vervoer.
Oxytocine wordt in de hypothalamus in de paraventricular en supraoptic nuclei geproduceerd waarna het wordt vervoerd naar de hypofyse die het weer afscheid. Oxytocine wordt ook via de neurohypofyse naar de baarmoeder en melkklieren vervoerd. Een ander deel wordt in de hersenen gebruikt waar het signalen draagt tussen de neuronen. Oxytocine is een relatief klein eiwit wat bestaat uit negen aminozuren, de aanmaak wordt gereguleerd door oestrogenen. Hierdoor komt dit hormoon vaker bij vrouwen dan bij mannen voor **.
Dit hormoon/ neurotransmitter komt vrij als mensen sociaal zijn. Oxytocine wekt vertrouwen en een goed gevoel op. De oxytocine receptoren bevatten ook dopamine. Oxytocine komt vrij bij sociaal contact en kan zelfs vrij komen als iemand aan een dierbare denkt.
Adrenocorticotroop ook wel Corticotrophin wordt ook wel eens het stresshormoon genoemd omdat het bijnierschors stimuleert die op zijn beurt weer coristol en adrenaline produceert. Adrenocorticotroop wordt geproduceerd door het voorste deel van de hypofyse klier in de hersenen. Coristol remt juist weer de werking van Adrenocorticotroop wat zorgt voor een negatieve terugkoppeling.
Eigenlijk zorgt dit hormoon er niet voor dat men zich gelukkiger gaat voelen maar juist ongelukkiger. Mensen met een depressie maken veel van dit hormoon aan en ervaren vaak veel stres.
Hierboven is de productie van GABA te zien voor meer informatie klik hier.
GABA is een zuur (4 carbon amino zuur). Het wordt gevormd in meerdere stappen. In de afbeelding hiernaast is de vorming van GABA te zien.
Gaba is een natuurlijke angstremmer dat ervoor zorgt dat paniek veroorzakende neurotransmitters minder snel werken. In het artikel "Relaxation and immunity enhancement effects of gamma-aminobutyric acid (GABA) administration in humans." werdt verwezen naar verschillende onderzoeken die dit aantoonde.
Gaba wordt gevormd uit planten en door mensen zelfs.
Anandamide heeft hetzelfde effect als wiet en cannabis op de mens en het werkt zelfs op dezelfde receptoren als wiet. Deze neurotransmitter geeft net als endorfine een high bij het sporten en is een zender die door neuronen in de hersenen wordt vrijgegeven. Als men deze stof produceert onstaat er een geluksgevoel.
Anandamide wordt ook gemaakt door de macrofaag (een type witte bloedcel) waarbij endotoxine (LPS) opgewekte in synthese wordt betrokken bij een septische shock (shock die ontstaat als een bacteriën in de bloedbaan komt en de vaatwand prikkelt). Anandamide wordt dan geproduceerd uit het membraan.
Volgens Cassata speelt noradrenaline een rol bij depressies en lage bloeddruk, noradrenaline wordt vaak vergeleken met adrenaline. Het is een hormoon en neurotransmitter die ervoor zorgt dat men zich alert en opgewonden kan voelen. Verder speelt het hormoon ook een rol bij concentratievermogen en iemands humeur. Als er te weinig noradrenaline in het bloed zit zou dit kunnen lijden tot depressie. Ook schrijven Chantal Moret en Mike Briley (2011) in hun artikel dat er sprake is van verstoring in het noradrenalinein, serotonin en dopamine gehalte bij een depressie.
Noradrenaline hoort bij de catecholamines ( een amine die van een aminozuur tyrosine komt). Net als veel catecholamines word noradrenaline geproduceerd uit het aminozuur tyrosine en bindt op α- and β-adrenergic receptoren. Vervolgens zorgt het in de bloedvaten voor vernauwing wat zorgt voor bloeddrukstijging. Ook zorgt het voor een verhoogde hartslag en het stijgen van het glucose gehalte. Noradrenaline is zowel een stress hormoon als een neurotransmitter. Dit hormoon helpt bij een goed vecht of vlucht mechanisme volgens K. Rogers. Hierdoor past het lichaam zich makkelijk aan in een gevaarlijke situatie.
*serotoninetransporters zijn eiwitten die serotonine vervoeren uit de synapsspleet, waardoor het serotonine gehalte afneemt.
** Het oestrogeen gehalte is bij vrouwen hoger dan bij mannen omdat het een vrouwelijk geslachtshormoon is.